Mehmet Özay 25.12.2017
“The Attahashi Family: The Genealogy of the Ruler of Sungai Iyu in Aceh”
Abstract: The aim of this article is to present an analytical history of the Attahashi family of Turkish ancestry by illustrating its genealogy, whose members claim to be descendants of a Turkish ruler who is supposed to have arrived in Aceh in the late decades of the 16th or beginning of the 17th century. This attempt considers the connection to Sungai Iyu partly aligned with the eco-political developments in the 19th century and beginning of the 20th century. According to the argumentation of the current generation of the family, some individuals in the family became local rulers in Lam Kabeu and Sungai Iyu during the last century of the Sultanate of Aceh Darussalam. The relevant data, which sheds new light upon the traces of the Turkish existence in the region, has been acquired from various authentic written documents, oral information from various individuals including family members, and observations in field trips throughout the last decade. During the research, the author has put all his efforts to classify and comparatively examine the data from the various versions of relevant manuscripts, collected from Banda Aceh, Aceh Besar, Sungai Iyu and Medan, with each other. Keywords: Attahashi, ghazi, Aceh, Sungai Iyu, Lam Kabeu.
Öz: Bu makalede, Açe’deki bir Türk kökenli ailenin analitik tarihi gündeme taşınmaktadır. Bu çerçevede, makalede kendilerini 16. yüzyıl son dönemi veya 17. yüzyıl başları erken dönemde Açe’ye geldiği varsayılan bir Türk yöneticinin soyundan geldiğini ileri süren Attahaşi ailesinin soykütüğü üzerinde durulmaktadır. Bu çalışmada, aynı zamanda söz konusu bu ailenin doğu Açe’de Sungai Iyu adlı yerleşim yeriyle tarihsel bağlantısı çerçevesinde, 19. yüzyıl ile 20. yüzyıl başlarında ekonomik-politik gelişmelere de kısmen değinilmektedir. Ailenin halen hayatta olan fertlerinin iddialarına göre, ailenin bazı üyeleri geçmişte Açe Darüsselam Sultanlığı’nın son yüzyılında Lam Kabeu ve Sungai Iyu’da yöneticilik yapmıştır. Bu çerçevede, bölgede bugüne kadar var olduğu ifade edilen Türk varlığının toplumsal ve siyasal izlerinin aydınlatılmasına katkı sağlayacağına inanılan ilgili veriler çeşitli yazılı belgeler, sözlü açıklamalar ile saha ziyaretleri ve gözlemlere dayanmaktadır. Söz konusu araştırma sırasında ve yazım sürecinde Banda Açe, Açe Besar, Sungai Iyu ve Medan’da başvurulan ilgili belgeler karşılaştırılmalı olarak değerlendirilmiştir. Yazılı belgelerdeki bilgiler ile aile ve ilgili kişilerle yapılan görüşmeler neticesinde elde edilen bilgilerin birbirleriyle örtüştüğü görülmektedir. Anahtar Kelimeler: Attahaşi, gazi, Açe, Sungai Iyu, Lam Kabeu.
http://insanvetoplum.org/content/6-sayilar/14-7-2/2-m0204/ozay.pdf