Mehmet Özay                                                                                              25.02.2019

Malezya’da iktidar değişikliğinin ardından siyaset dünyasında beklenen yeniden yapılanma kendisini göstermeye başladı.

9 Mayıs 2018 seçimlerinin ardından, Umut Koalisyonu (Pakatan Harapan-PH) adı verilen muhalefet bloğu, 61 yıllık Ulusal İttifak iktidarına son verdiğinde, bunun sıradan bir hükümet değişikliği olmadığına dikkat çekmiştik.

Dr. Mahathir’in partisi güç devşiriyor

Bir süredir gözler, 8 Ekim 2018 Port Dickson’da yapılan seçimin ardından federal meclise milletvekili olarak girmeyi hak kazanan Enver İbrahim’in ne zaman başbakanlık koltuğuna oturacağına konuşlanmışken, iktidarın küçük ortağı konumundaki Dr. Mahathir’in başında bulunduğu Yerli Birlik Partisi’nin (PPBM) federal ve bazı eyalet meclislerinde temsil gücünü artırmasına tanık olunuyor.

Bu gelişme, iktidar içerisinde güç dağılımını doğrudan etkilemeye matuf bir yönü olduğu kadar, PPBM’ye transfer olan milletvekillerinin hangi partiden geldikleri noktasında da ulusal siyasetin yakın ve orta vadede geleceği için de önem taşıyor.

PPBM aradan geçen süre zarfında, federal meclisteki milletvekili sayısını 22’ye çıkarırken, bu gelişmenin, salt bir sayısal değişimden ibaret olmadığına dikkat çekmek gerekiyor.

PPBM, UMNO’ya alternatif

Gözlemciler UMNO’dan kopmaların devam edeceğine dikkat çekerken, bu gelişme hiç kuşku yok ki, hem iktidardaki Umut Koalisyonu hem de gelecek seçimler için kayda değer bir gelişme olmaya şimdiden aday gözüküyor.

Öyle ki, bu gelişme PPBM’nin, sadece Dr. Mahathir’in varlığına bağlı olmayan, aksine giderek ulusal çapta ağırlığı hissedilecek yeni bir siyasal parti olmaya doğru evrildiğinin de habercisidir.

9 Mayıs seçimlerinde Halkın Adaleti Partisi (PKR), Demokratik Eylem Partisi (DAP) ve Emanet Partisi ile birlikte umut koalisyonunun dördüncü ortağı olan PPBM’nin, bugün ulaştığı ve hatta yeni transferlerle koalisyon aritmetiğinde edineceği ağırlıkla iktidarın politika yapma süreçlerinde görece daha fazla rol alacağı anlamı taşıyor.

Bu noktada, PPBM lehine gelişmekte olan bu değişim, yani başta federal meclis olmak üzere, bazı eyalet meclislerinde milletvekili sayısında görülen artış, ülkenin kurucu partisi hükmündeki Ulusal Malay Birleşik Organizasyonu’nda (UMNO) yaşanan kopmalardan kaynaklanıyor.

Kayıpların başlangıcı 2013

Bu gelişme, milletvekillerinin parti değiştirmelerinin neredeyse geleneksel bir nitelik taşıdığı söylenebilecek Malezya siyaseti için normal olduğu düşünülebilir. Ancak, UMNO milletvekillerinin bu süreçte kendi ‘pür’ iradeleriyle parti değiştirdiklerini söylemek safça bir yaklaşım olacaktır.

9 Mayıs seçimlerinin umut koalisyonu lehine dönmesinde azımsanamayacak bir katkıda bulunan Dr. Mahathir faktörünün, milletvekili transferlerinde de öne çıktığına kuşku yok.

Bu süreci tetikleyen en önemli gelişme ise, 1 Malezya Kalkınma Fonu (1MDB) ile bağlantılı yargılama süreçlerinin giderek genişleyerek devam etmesi ve bunun UMNO üzerinde oluşturduğu siyasal ve toplumsal baskıdır.

Öyle ki, bugün olan bitenlerin, özellikle seçimden sonra sabık başbakan Necib bin Rezzak başta olmak üzere eşi, partinin bazı önemli isimlerin de içinde bulunduğu kişilere yönelik yolsuzluk iddiaları nedeniyle açılan mahkemelerin bir etkisi olduğu aşikâr.

Dr. Mahathir bu gelişmeyi en iyi şekilde değerlendirebilecek siyasi zekâya ve tecrübeye sahip bir lider ve bugüne kadar ki yaklaşımı da bunu ortaya koyuyor.

Bu bağlamda, Dr. Mahathir 2015 yılından itibaren UMNO içerisinde siyasi eliti değiştirmeye matuf girişimlerinde alamadığı desteği şimdi kurduğu parti ve iktidar ortağı olarak rahatlıkla devşirmekte olduğuna tanık olunuyor.

Parti değiştiren milletvekilleri nezdinde de siyaset ahlâkı olgusunun tartışılması başlı başına bir mesele olduğundan burada ele almamız mümkün değil.

Dün ne olduğuna kısaca bakalım…

Dr. Mahathir, 2013 seçimlerinin hemen ardından sabık başbakan Necib bin Rezzak’a ve hükümete yönelik eleştirilerini, Necib bin Rezzak’la yaptığı birkaç doğrudan görüşmede ortaya koymasına rağmen, olumlu bir yönde değişiklik olmadığını gözlemlemiştik.

Bunun ardından, 1MDB bağlamında, biraraya gelmesi pek de muhtemel gözükmeyen çeşitli aktörlerin birlikteliğiyle ortaya konulan uluslararası boyuttaki para aklama süreci, Necib bin Rezzak ve hükümetin yaşadığı en büyük handikap olarak ortaya çıkmıştı.

İktidar olmanın, hem de yarım yüzyılı aşkın bir süre iktidar olmanın verdiği güvenle bireysel ve hükümet politikalarına yöneltilen eleştirilere kulak asmayan iktidar ve özellikle de sabık başbakan, 9 Mayıs’ta bunun bedelini oldukça ağır bir şekilde ödemişlerdi.

Tüm bu süreçler bize iktidarın devamı ve bu devamda PPBM’nin rolünün giderek artmakta olduğunu ortaya koyuyor. Bir başka önemli husus ise, UMNO’nun siyasi varlığının devamıyla bağlantılı gözüküyor. Aslında bu iki olgunun birbiriyle doğrudan bağlantılı olduğunu anlamak zor değil.

Mahathir’siz hükümet formülü işlemedi

Öyle ki, daha 9 Mayıs akşamı, seçim sonuçlarının gecikmesine de etkisi olan gelişmelerden biri UMNO ve federal sultan vasıtasıyla başbakanlığın Dr. Mahathir’e değil de, PKR’ın o dönemki başkanı konumundaki ve Enver İbrahim’in eşi olan Dr. Wan Azizah Wan İsmail’e verilmesi yönündeki girişimdi.

Bu girişimi, siyasi kurt Dr. Mahathir’in yeni iktidar koalisyonunda oluşturacağı siyasi egemenlik ve bunun UMNO üzerinde tesis edeceği agresif çıkışları engellemeye yönelik ilk girişim olarak anmakta bir mahsur bulunmuyor.

Bugün ortaya çıkan tabloya bakıldığında, UMNO elit kadrosunun seçim akşamı ellerindeki tüm imkânlarla süreci değiştirme çabaları çok daha anlamlı hale geliyor.

Akamete uğrayan bu süreç, siyasi bir lider olarak Dr. Mahathir’i modern Malezya siyasetinde ulaşabileceği en uç noktaya taşıdığına tanık olunuyor. Bir Batılı ülkede olsaydı, Dr. Mahathir gibi 93 yaşındaki bir siyasi zekânın göklere çıkartılabileceğine ve yeni bir siyaset teorisine neden olabileceğini kestirmek kabildi.

Enver İbrahim süreci izliyor

Tüm bunlar olup biterken, yazının girişinde atıfta bulunduğumuz Enver İbrahim’in başbakanlığı ne oldu sorusu da bu süreçle bağlantılı. Enver İbrahim, daha seçimler öncesinde koalisyon ortaklarınca varılan anlaşma gereğince Dr. Mahathir’in iki yıllık başbakanlık yapması konusunda tavrını sürdürüyor.

Kimi çevrelerin iki lider arasında ihtilaf çıkarma gayretlerini sürekli geri çeviren ve anlaşma şartlarına uyacağını dile getiren Enver İbrahim gelişmeleri yakinen izlediğine kuşku yok. Kendi partisi PKR içinden de yükselen PPBM’ye UMNO milletvekillerinin alınmaması konusundaki çıkışları da bu noktada frenleyebiliyor diyebiliriz.

Bununla birlikte, özellikle genç politikacıların dile getirdiği üzere, UMNO’dan transfer edilen ve iktidar gücü içinde yer alan milletvekillerinin varlığından duyulan rahatsızlığın hangi boyutlara varabileceğini şimdiden kestirmek güç. Bu biraz da Dr. Mahathir, Enver İbrahim ikilisinin yaklaşımlarına bağlı olarak gelişecektir.

LEAVE A REPLY