Açe’ye ilk yerleşim konusunda pek fazla bilgi olmamakla birlikte, öne sürülen birkaç olasılıktan bahsetmek mümkündür. Birinci iddiaya göre, Vietnam’ın güneyinden, Kamboçya’dan gelen denizcilerin Açelilerin ataları olduğu tahmin edilmektedir. İlk Açeliler Malayların bölgeye gelmesiyle dağlara çekilerek günümüzdeki Gayo ve Alas etnik gruplarını oluşturdu.[1]İkinci iddiaya göre ise, Güneydoğu Asya’ya ilk göçlerin 25 bin yıl önce, Negroid Pygmie topluluklarınca gerçekleştirildiği ve bunu Australoid, Melanesian Negrito ve Papualıların takip ettiği tahmin edilmektedir.[2]
Bölgenin Çin ve Hint medeniyetinin etkisi altına girmesinden önce pirinç ekiminin yapıldığı, bufalo gibi hayvanların evcilleştirildiği, demir ve diğer madenlerin kullanıldığı ve denizcilik faaliyetleri bulunuyordu. Bu ilk topluluklarda soyun kadından geçmesi bağlamında kadın önemli bir mevkiye sahipti. İlk topluluklar arasında dini inanç noktasında ise her nesnenin ruhu olduğu yönünde bir kanaat yaygındı. Atalara tapınma kültünün yanı sıra, toprak tanrısına tapınılırdı; ayrıca yüksek yerlere tapınaklar inşa edilirdi.
İ.Ö. 3000 yılında Açe’ye göç yoluyla gelen insanlar Endonezya halklarının kökenini teşkil eder. Eskiçağlarda Asya kıtasında yaşayan Malay halkının güneye göç ettiği biliniyor. İlk gelen grup Proto Malay, ikinci gelen grup Detro Malay olarak adlandırılır. İlk grup ikincilerle kaynaşmayı reddettiğinden, merkezden uzak bölgelerde yaşamaya başlamışlardır. Bunlar günümüzdeki Batakların ve Nias Adası sakinlerinin atası olarak kabul edilir.